Жылдың үздік прозасы

Жұптағы жалғыздық

Талай алақұйын түндерге тоғыз жыл тоймай жүріп, қазір неге суығанын өзі де түсінбейді. Тар бөлме ішіндегі кең төсектің қақ ортасында жатқан Жарас келіншегін бұрынғы құштарлықпен күтпейтін болған. Қайта Алуаның есікке жақындап келе жатқанын сезгенде, шамды өшіріп теріс қарап ұйықтап қалғансиды. Мекте...

Ары қарай оқу

Қайырсыз күндер

                                                  &n...

Ары қарай оқу

Қош...

Ол жанын қоярға жер таба алар емес. Қолын бір сілтеп тұрып кетер шамасы тағы жоқ. Үшеуінің бейнесі кезек алмасып, көз алдына келген сайын демі жетпей қыстыға түседі...          Қара суығы сүйегіңнен өтетін, кейде жапырағы толық түсіп болмаған тал-теректі со...

Ары қарай оқу

Соқыр жаңбыр

     Аспанда түйір бұлт жоқ. Биікте шақырайған күн көзі күлім қағады. Аяңдап, мектептен қайтып келе жатқан бетіміз. Ап-ашық күнде жаңбыр жауады деп күте ме адам?! Көктің көзін бұлт торламай-ақ, аяқ астынан жаңбыр себелей бергені. Әуелімде сасып қалдық. Айналадан қалқа іздеп қалба...

Ары қарай оқу

Көксудың күлкісі

Көксудың ағысы қатты,  қылшаның дәмі тәтті. Балалық шағымнан осы қатты мен тәттіні біліп өстім. Таңғы бестен алқапқа келеміз. Қылшаның арасына қылтиып өскен арамшөптерді отаймыз. Қылша деп отырғаным ‒ қант қызылшасы. Тілге жеңіл болсын деп жергілікті жұрт «қылша» дей салған. Екі құл...

Ары қарай оқу

Психолог

PSIKHOLOG & LOVE     ... "ТҰРСАҢШЫ!  КҮН КӨТЕРЛІП КЕТТІ ҒОЙ. АЛ СЕН, КҮННІҢ КӨКЖИЕКТЕН КӨТЕРІЛГЕНІН ТАМАШАЛАҒАНДЫ ҰНАТАСЫҢ!  КҮНДЕГІ ӘДЕТІҢ ОСЫ!“...      Иә, күндегі әдетім де, күндегі таң қоңырауым да осы! "Ұйықтап қалу&qu...

Ары қарай оқу

Уран кеніші

                                                  ...

Ары қарай оқу

Бойдақ

(новелла)   Бақыт - ұя, махаббат - құс секілді.  Ұяны қолдан жасап алуға болалы. Ал, сол ұяға құсты қондыру, қонса ұшырып алмау оңай емес.   Бүгін жұмыстарым ертерек бітіп, көше бойындағы бір дәмханаға соқтым. Дәл осы кафеде істейтін даяшы қыздың күлім қағып ке...

Ары қарай оқу

Кредиттің азабы

(Өмірде болған оқиға) Наурыз айының аяғы. Адамзатты əбден əбігерге салып, төзімін сынаған қыстың қақаған ызғары қайтып күн жылына бастаған уақыт. Қызылорда қаласының орталығы. Қаз-қатар тізілген жер үйлер. Осы жер үйлердің бас жағында орналасқан жасыл дарбазалы шағын үйде Гүлназ жалғыз ұлымен өмі...

Ары қарай оқу

Ана жайының кегі

Бағлан екеуміз бала күннен бірге өстік. Ол отбасында бес ұлдың үлкені, мен екі ұл бір қыздың кенжесімін. Екеуміз бір жоғарғы оқу орнына оқуға түсіп, ол құқық қорғау мамандығы бойынша білім алып, мен дəрігер кардиолог мамандығы бойынша өз оқуымды тəмандадым. Екеуміз де отбасын құрып, бала-шағалы болы...

Ары қарай оқу

Жарығым-ай

(Әңгіме) І            Наурыз айының аяқ жақ кезі. Жезқазған темір жол вокзалының бойына тоқтаған поездің вагонынан,  жүктерімен түсіп жатқан адам саныңда шек жоқ. Вокзал іші де,  толған адам. Қолыңда чемоданы бар, шашы ұзын, көзінде к...

Ары қарай оқу

Мешіт мұнарасындағы қарғалар

Биыл бір топ студент Карс қаласына оқуға түскен. Әрқайсысы әртүрлі мамандық иесі. Бұл қалаға келген соң олардың көңілі түсе қалмасы бар ма! Неге десеңіз жатақханада студенттер тола көрінеді. Тек бірді-екілі орындар ғана бар. Алайда, ол орындарға тіркелгендерден кімнің бағы жанса сол орналасады-мыс....

Ары қарай оқу

«Кино» тұрғындары

Тағы да бір жасанды күн жасанды таудан рауандап атты. Ерік «Дүния» атты киностудияның табалдырығын жаңадан аттағанда, әке-шешесі балаша қуанып, дүркіретіп той жасап, шағын қалашықтың жұртын түгел шақырған болатын. Еріктің әкесі Ержан тапал бойлы, шүңірек көз, қара торы, еңбеккеш жан. Ал...

Ары қарай оқу

Әуе шарындағы үй

Кейінгі кезде: «Аспанда үй сатылады, аспанда жер сатылады...» деген жарнамадан аяқ алып жүргісіз. Теледидар, радионы қосып қалсаң – осы. Сайт, газет бетін ашып қалсаң да – сол.  Үй деп отырғаны кәдімгі бір-екі бөлмелі 30 одан да көп кв/м-лік тұрғын үйлер. Ерекшелігі әуе...

Ары қарай оқу

Мен де адам баласымын..

Қаланың сұлулығы бірінен-бірі  асатын  сауда орталықтары мен биіктігі көк аспанмен таласатын  зәулім сарайлары арасында, жан-жаққа асыққан сан мыңдаған адамдар үшін тым өгей әрі бейтаныс Ұлбала атты жасы он тоғыздан жаңа асқан орта бойлы, арықша жүзді  бір келіншек өмір сүреді. О...

Ары қарай оқу

Өртенген картина

Телефон безілдеп қоя берді. Көптен бері көненің көзіндей ғана болып үнсіз мелшиіп тұрған үй телефонының шырылы Дүрияға тым тосын естілген. Бұл жарықтыққа жақындамағалы қашан. Ашығын айтқанда, оны тау суындай тасыған жаңа технология ұмыттырған еді. Қазір қалта телефон дей ме, ұялы телефон дей ме, әйт...

Ары қарай оқу

Дүниежүзілік үкімет

(Адамзатты құлдықта ұстауға арналған үкімет) Ура, анашым қараңызшы! Кешегі емтиханнан 100 ұпай жинадым. Группадағы ең жоғарғы бал менің балым болды анашым.  Маған мынандай сап-сары жейде мен д дәрежесін берді. Ертеңнен бастап мен де жұмысқа тұрып сіздер секілді койндар жинап барлық қала...

Ары қарай оқу

Қыр баласы

(Әңгіме) Сан жя қыстағына көшіп келген күннен бастап Дәуреннің дағдылы тұрмыс әдеті өзгеріп кетті. Ұйқысы қанып, шаруасы азайды. Күннің шығуын әр таң сайын қыр басында, жалқы төбеде күтіп отыратын ол енді сәскеде тұрып, үлкендермен түскі асқа бірақ отыратын болған. Оған Ю ауласының да себепкерліг...

Ары қарай оқу

Мандарин жеген жиырма күн

 әңгіме              - Әкешім, алақай, бүгіннен бастап қасыңдамын. Кімді шақырайық? Достарың бар ма, әлде туысқаныңның біреуін бе? - деп әдетінше ерте тұрып, ойланып отырған әкемді құшақтай алдым, - күнде қалаған адамыңды шақырып оты...

Ары қарай оқу

Ж а л ғ ы з д ы қ

         Таң алакеуімденіп келеді. Бөлме іші әлі қара көлеңке. Кереует қапталындағы тұрқы тым биік шифоньер еңсе басып, абажадай болып түнеріп тұр. Тесірейе қарай түссең, жан біткендей зәреңді кетіреді. Елегзіген көңілді орнықтыру үшін амалсыз көзіңді жұмасың....

Ары қарай оқу

Көгілдір көлеңкелер

    -Сен кімсің?     - Мен... мен...     - Неге күмілжідің? Мен сені танып тұрғандаймын.     - Иә, сіз мені білесіз. Бірақ...     - Неге, бірақ?     - Мен енді Сәлімжан емеспін.. Софиямын... &...

Ары қарай оқу

Қатын сабаудан арылу

Бір ағайымыз ішіп алса қатынын сабайтын. Сабағанда да оңдырмайды екен. Арақты қойған соң сабау әдеті өзінен-өзі тиылыпты. Неге сабайтынын өзі де білмейді екен. Ішкен соң сабау керек деген ой, санасының түкпірінде сақталып қалған-ау бір ашуланған кезінде. Ішпеген күндері қатынын сабау ойына да кіріп-...

Ары қарай оқу

Қылмыс

Өздеріңізге белгілі, қазақтың торқалы тойы мен топырақты өлімінде қонақтардың сыбаға-несібесіне жөн-ретіне қарай табақ-табақ ет тартылады. Әсіресе, қонағасында қонақтарды көрші үйлерге жайғастырып, дастархан жайыла, әрқайсысына тиесілі сый-сияпат көрсетіледі. Өзіне тиесілі мүше-несібе бұйырмай қа...

Ары қарай оқу

Вокзалда

1996 жылдың қаңтар айы. Облыс орталығының теміржол вокзалы. Күн суық. Дала бұрқасындатып тұр. Тығыз шаруаммен түнгі бірлер шамасында жүретін №86 өзбек поезымен ауылға барып, азанда жүретін №17 Ақтөбе поезымен қайта оралып бірінші парға үлгіруім керек. Осы мақсатта №2-ші Шұғыла мөлтек ауданынан жүрет...

Ары қарай оқу

Белдік

Бірде қаладағы Евразия сауда-саттық базарының маңындағы жеміс-жидек сататын  орыннан өтіп бара жатып, жас қазақ жігітінің беліндегі жаңалау белдігін көзбе-көз шешіп, өзбек шал-кемпірге ұсынып тұрғанын назарым шалып қалды. Көзіме оғаштау көрінді. Әдейілеп жақындай түстім. Рең-басына қарасам, киі...

Ары қарай оқу

Хан қызы

   Бүгін аурухана қызметкерлері  құдды бір тексеруге комиссия келетіндей шапқылап кетті. Менің қарсымдағы палатадағы екі әйелді майда-шүйде заттарын құшақтатып, басқа жайға орналастырды. Бөлмедегі екі кереуеттің біреуін алып кетіп, ішін залалсыздандырып, пысылдақтарын бүркіп, төсек жа...

Ары қарай оқу

Күтуші қыздың күнделігі

            Бұл менің жұмыс іздеп екі аяғымнан сабылып жүрген кезім еді... Осы жайдан  хабардар Айжамал апай телефон соққан кезде, бір тәуір ұсыныс айтар деп емексіген көңілім алып-ұшып барып, сап тиылды. Ол кісі Сиделка дей ме, қайдағы бір...

Ары қарай оқу

Жалғыздың мұңы

            Ол үшін түннің ұзақ болып өтпей қоюы, кеш батып қараңғылық қоюлана түскеннен жан дүниесі жайсыздана бастауы үйреншікті жайға  айналғалы қашан. Жатын бөлмесінің сол жақ қабырғасында тұрған ақ сағаттың тілі сырт-сырт етіп, тура санасын...

Ары қарай оқу

Соңғы бәйшешек

Терең түн. Мен көптеген жұлдыздарға толы ашық аспан астында жатырмын. Салқын жел соғады, бірақ маған суық емес, мен қайғырамын. Жақында ғана өз үйім болды, тамағым болды, балалардың күлкісін естідім, кішкентай қожайынның көрші балалармен ойнап, доппен жүгіріп жүргенін және құмнан бекініс жасағанын к...

Ары қарай оқу

Көлеңкенің кісілігі

(әңгіме) Бәрі де сол таможняның оқуын бітіріп, Алматы маңындағы кеденде қаздиып қызмет істеуден басталды. Әйтпесе, қылшылдаған жап-жас қалпында өз елінің шекарасында жүк көліктерінің рұқсат қағазын тексеріп тұрып, адал ет, маңдай терсіз табысқа кенелуге болады деген ой мұның үш ұйқтаса түсіне кір...

Ары қарай оқу

Шымқай-қара

Дарвин маймылдан жаралса, жаралған шығар. Біз арғымақтан жаралғанбыз.       Асқар Сүлейменов     Тянь-Шаньның сілемдері оңтүстікке қарай көсіле созылып, сұлқ түсіп жатыр. Бұрынғыдай емес, ауа райы жылдан-жылға өзгеріп келеді. Шыңдардың  бастары...

Ары қарай оқу

Атамның күнтізбесі

Мен ес білгелі атам мен әжем бөлек бөлмеде ұйықтайтын. Атамның бөлмесі суық, төбесі темекі түтінінен сарғайып кеткен. Бөлме ішінде ала түтін ойнақшып көшіп жүретін. Ауада ашқылтым иіс тұрады. Темекіден  пайда болған ала түтін маған бұлтты елестететін.  Атам кітап оқығанды, газет ақтарыс...

Ары қарай оқу

Оянған аңыз

  Ел арасын аруақтай кезіп жүрген аңыздар әлі күнге баршылық.     Автор                                                           &n...

Ары қарай оқу

Қадір түні

           Аудан орталығындағы мешітте қадір түнін  күтіп, дұға-тілек қылуға барған, көптің ішінен Жайнаны көріп қалды. Олда бұған көзін алмай көп әйелдің ішінен қарап тұр екен.Бірақ көптің көзінше жақындап сөйлесе алмады.Келесі күні кешкілік Жайн...

Ары қарай оқу

Құрылысшы қалағын қаламға айырбастап...

(естелік-эссе)         «Завод КПД» аталатын Талдықорған ірі панельді үй құрылысы заводын салуға бастан аяқ қатысып, «жоспар -жоспар» деп аттандасып, айқайласып жүріп пайдалануға бердік - ау...        ...

Ары қарай оқу

Өзекті өртеген өкініш

  (әңгіме)              ...Сіз біздің үйді білесіз ғой? Білесіз! Білесіз! Білмеуіңіз мүмкін емес... Айнадай жарқырап жатқан Айнакөл аймағының Большевик ауылы мен Қызыл ту аталатын ат төбеліндей ғана шағын ауылдың ортасын қақ ж...

Ары қарай оқу

Алаша хан

Алаша хан романының әр бетін жазған сайын өзімді бақытты сезіндім. Алаша хан – өткен дәуірдегі хандардың бірі қана емес, Қазақ деген барша сөздің  бастауында  тұрған  адам.  «Қазақтың ел қатарына алғаш рет қосылған тұсы Алаша ханның тұсы» деп Мәшһүр Жүсіп бекер...

Ары қарай оқу

Үміт шамшырағы

     ... Бір топ бала Жарасты ортаға алып, үсті-басын тінтіп, қалтасын қағып алды. Кимелегендерді кері итеріп, сытылып кетуге дәрменсіз екенін ұғып, үнсіз келіспеске амалы болмады.      Ол аздай: «Ертең дәл осы жерге кел, дәл осы уақытта сені күтеміз. Есеп...

Ары қарай оқу

Тазалық

Бір жігіт жолда кетіп бара жатып ойда жоқта   қомақты әмиан тауып алды.  Жан-жағына қараса ешкім көрінбейді. «Әмиан тауып алдым, кімдікі?» деп айқайлап үш рет айтқандай болды. Дегенмен өз даусын  басқалар түгілі өзі де естімеді.       Былай...

Ары қарай оқу

Кім кінәлі?

       Үлкен совхоздағы білдей бір бөлімшенің меңгерушісінің ерке де шолжақай қызы болды. Айтқаны айтқан, дегені деген болып өркөкіректеу болып өсті. Үлкен оқуға түсуге білімі жетпеді, әкесінің арқасында, қаржының күшімен де оқуға болар еді, оған өзінің мойны жар бермеді. Жастық...

Ары қарай оқу

Сәскеден кешке дей

(әңгіме) Алматының күнделікті мазасыз тірлігі басталып кеткелі қашан. Күн сәскеге таяп қалды. Қытай қорғанындай болып шұбатыла салынған зәулім тұрғын үйлердің ортасында орналасқан балалардың ойын алаңы әдеттегідей у-шу. Алаңсыз асыр салған бүлдіршіндердің нұрлы жүздері бейбіт, мамыражай өмірдің к...

Ары қарай оқу

Құлажирен

(әңгіме) Түсіме балдырған бал күндерім жиі кіреді. Әрбір қуанышқа толы сәттер, есте мәңгілікке қалған көріністер, танауды қытықтай аңқыған иістер басымды жастыққа қойғанда-ақ орала жөнеледі. Солардың арасынан қанша тырыссам да сырласымдай болған жирен атты көре алмай дал боламын. Студенттік күнде...

Ары қарай оқу

Қарғыс

...Құдайдың құдіреті–ай! Сол күні жұмысқа неге ғана бардым екен?! Жарайды бардым–ақ дейін. Алайда өзіме қарасты ауданның аумағынан тыс шараларға қатысудан бас тартуыма да болатын еді ғой. Бірақ, бұйрық талқыланбайтыны бар. Сол тапсырманың жетегімен жүріппіз ғой бүгін ойлап қарасам. Қа...

Ары қарай оқу

Гинеколог

   Қалаға келген жұмысым мен ойлағаннан тез бітті.Ауылға ертең кететін болғандықтан, Талғардағы ағайдың үйіне барып, жағдайларын біле кетпекші болдым. Оның үстіне апамның беріп жіберген сәлемдемесі де бар.Ол үйге жолықпай кетсем апамыз ренжиді. Саяхатқа келсем шашын тақырлап алған бір т...

Ары қарай оқу

Жапырақ-жүрек жас қайың...

 1980 жылдың соңғы айында Қырымға демалалуға барған едім.Ол кездегі жолдамалар жиырма төрт күндік болатын.Бұрын болмаған жерді тамашалап,шағын әрі мәңгі жасыл Ялта қалансын аралап, көріп шықтым.Таулары біздің Алатауға қарағанда тау деп айтуға да келмейді. Қара теңізді бойлай жатқан Яйла тау жот...

Ары қарай оқу

Ажалын жоғалтқан адам

роман                                     Бақытын іздегендер мас адамға ұқсайды,  үйінің бар екенін біледі,...

Ары қарай оқу